Październik 2020 r. to pierwszy miesiąc, za który nie będzie składana deklaracja VAT-7 a nowy plik JPK. Z jednej strony zmiana wprowadza uproszczenia, z drugiej na przedsiębiorców zostały nałożone nowe obowiązki ewidencyjne.
Pierwotnie nowa struktura JPK miała obowiązywać duże przedsiębiorstwa od 1 kwietnia 2020 r., a pozostałe podmioty od 1 lipca 2020 r. W związku z pandemią koronawirusa termin wejścia w życie rozporządzenia został przesunięty i ostatecznie wszyscy podatnicy będą zobowiązani do przesłania nowej struktury JPK po raz pierwszy za miesiąc październik 2020 r. Termin wysłania dokumentu do US upływa więc 25 listopada.
Jakie zmiany?
Nowe struktury JPK_V7M (dla rozliczeń miesięcznych) i JPK_V7K (dla rozliczeń kwartalnych):
- zastępują deklaracje VAT-7 i VAT-7K
- zastępują dotychczasowe struktury JPK_VAT
- zwiększają zakres udostępnianych informacji
Począwszy od przyszłego miesiąca podatnicy będą więc wysyłać do urzędów skarbowych jeden syntetyczny plik, który będzie zawierał informacje wcześniej podawane w deklaracji VAT-7 (lub VAT-7K) oraz w dotychczasowej strukturze JPK_VAT. Jest to niewątpliwie ułatwienie dla podatników, którzy będą wysyłać jeden dokument zamiast dwóch.
Nowa struktura JPK składać się będzie z dwóch części:
- deklaracyjnej – w której znajdą się informacje dotychczas podawane w deklaracji VAT-7, a więc m. in. kwoty podatku należnego i naliczonego i podlegającego wpłacie do urzędu skarbowego
- ewidencyjnej – która będzie rozszerzoną wersją dotychczasowego pliku JPK
Dodatkowo w części ewidencyjnej zostaną zawarte informacje podawane dotychczas w załącznikach do deklaracji VAT-7, takich jak m. in. VAT-ZD (zawiadomienie o skorygowaniu podatku należnego w związku ze skorzystaniem z ulgi na złe długi) czy VAT-ZT (wniosek o przyspieszenie terminu zwrotu podatku).
Korekta złożonych deklaracji VAT-7 lub VAT-7K odbywać się będzie na dotychczasowych zasadach, z wykorzystaniem istniejących formularzy.
Warto również nadmienić, że nowa struktura JPK nie zastępuje pozostałych deklaracji VAT składanych przez podmioty, których nie obowiązywała dotychczas deklaracja VAT-7, czyli:
- VAT-8 (rozliczenie wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów przez podatników nieskładających deklaracji VAT-7)
- VAT-9M (rozliczenie importu usług dla podatników nieskładających deklaracji VAT-7)
- VAT-10 (rozliczenie wewnątrzwspólnotowego nabycia nowego środka transportu)
- VAT-11 (rozliczenie wewnątrzwspólnotowej dostawy nowego środka transportu)
Nowe obowiązki
Do najważniejszych dodatkowych obowiązków ewidencyjnych z punktu widzenia przedsiębiorców zaliczyć należy:
- konieczność oznaczenia sprzedaży niektórych towarów i usług
- konieczność oznaczenia niektórych procedur
- konieczność oznaczenia niektórych dowodów sprzedaży
Oznaczenia grup towarów w nowym pliku JPK
Przedsiębiorcy, którzy dokonują dostawy lub świadczenia usług z 13 wymienionych niżej oznaczeń grup towarów i usług (tzw. GTU) są zobowiązani do wykazania tego faktu w nowym pliku JPK.
| Oznaczenie | Grupa towarów |
| GTU_01 | Dostawa napojów alkoholowych |
| GTU_02 | Dostawa paliw |
| GTU_03 | Dostawa oleju opałowego i olejów smarowych |
| GTU_04 | Dostawa wyrobów tytoniowych |
| GTU_05 | Dostawa odpadów |
| GTU_06 | Dostawa urządzeń elektronicznych |
| GTU_07 | Dostawa pojazdów oraz części samochodowych |
| GTU_08 | Dostawa metali szlachetnych oraz nieszlachetnych |
| GTU_09 | Dostawa leków oraz wyrobów medycznych |
| GTU_10 | Dostawa budynków, budowli i gruntów |
| GTU_11 | Sprzedaż uprawnień do emisji gazów cieplarnianych |
| GTU_12 | Świadczenie usług o charakterze niematerialnym |
| GTU_13 | Świadczenie usług transportowych oraz gospodarki magazynowej |
W pliku JPK odrębne pozycje stanowią poszczególne faktury. Jeżeli dany dokument nie zawiera żadnej z 13 powyższych transakcji to wszystkie pola odnoszące się do danych GTU pozostają puste. Jeśli faktura dokumentuje sprzedaż z jednej z powyższych grup to w polu odnoszących się do danego GTU należy wpisać wartość „1”. Jeśli natomiast faktura dokumentuje kilka różnych pozycji z różnymi GTU to należy wpisać wartość „1” przy każdym właściwym oznaczeniu.
Np. jeśli podatnik dokonał dostawy paliw i oleju opałowego dokumentując to jedną fakturą, wpisze „1” w polach GTU_02 i GTU_03. Pozostałe pola pozostaną puste. Warto podkreślić, że w pliku JPK odrębne pozycję stanowią faktury. Jeśli na fakturze są towary lub usługi z kilku różnych grup to nie ma potrzeby dzielenia tej faktury na kilka odrębnych pozycji.
Czy moje towary i usługi wymagają oznaczenia?
Oznaczenia GTU stosowane są do dokumentów sprzedażowych, takich jak faktura sprzedaży, faktura do paragonu oraz faktury korygujące. Nie stosujemy oznaczeń w odniesieniu do faktur zakupowych. Oznaczeń GTU nie stosuje się także w przypadku zbiorczych wyciągów z kas fiskalnych, zbiorczych ewidencji sprzedaży nieudokumentowanej fakturami czy też sprzedaży nieobjętej obowiązkiem rejestrowania za pomocą kas fiskalnych.
Najbardziej problematyczną kwestią dla przedsiębiorców pozostaje pytanie: czy sprzedawane towary lub świadczone usługi „łapią się” w określone grupy? Ministerstwo finansów opublikowało szereg objaśnień dotyczących tego jak rozumieć poszczególne pozycje.
Jedną z budzących najwięcej wątpliwości jest GTU_12, a więc świadczenie usług o charakterze niematerialnym. Ministerstwo Finansów w tym przypadku stoi na stanowisku, że zapis ten należy rozumieć względnie szeroko i wskazuje przykładowe oznaczenia PKD, które dotyczą usług o tym charakterze (więcej na ten temat przeczytasz w naszym artykule: Usługi niematerialne w nowym JPK). Inną szeroko rozumianą kategorią jest także grupa „GTU_10 Dostawa budynków, budowli i gruntów”, gdzie oznaczenie stosuje się także w przypadku leasingu finansowego tych aktywów.
Warto również nadmienić iż obowiązek oznaczania GTU dotyczy pliku JPK, a nie samych faktur. Przedsiębiorca nie musi więc wskazywać tego oznaczenia na samych fakturach, które przekazuje nabywcy (choć może to zrobić), a jedynie w ewidencji w pliku JPK.
Oznaczenia procedur
Oprócz konieczności wskazania sprzedaży określonych grup towarów i usług, ewidencja zawiera ponadto oznaczenia następujących rodzajów transakcji:
| Lp. | Oznaczenie | Procedura |
| 1 | SW | Sprzedaż wysyłkowa z terytorium kraju (art. 23 ustawy) |
| 2 | EE | Świadczenie usług telekomunikacyjnych, nadawczych i elektronicznych (art. 28k ustawy) |
| 3 | TP | Transakcje między podmiotami powiązanymi (art. 32 ust. 2 pkt 1) |
| 4 | TT_WNT | Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów dokonane przez drugiego w kolejności podatnika VAT w ramach transakcji trójstronnej w procedurze uproszczonej (Dział XII Rozdział 8) |
| 5 | TT_D | Dostawa towarów poza terytorium kraju dokonana przez drugiego w kolejności podatnika VAT w ramach transakcji trójstronnej w procedurze uproszczonej (Dział XII Rozdział 8) |
| 6 | MR_T | Świadczenie usług turystyki opodatkowanych na zasadach marży (art. 119 ustawy) |
| 7 | MR_UZ | Dostawa towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków, opodatkowana na zasadach marży (art. 120 ustawy) |
| 8 | I_42 | Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów następująca po imporcie tych towarów w ramach procedury celnej 42 |
| 9 | I_63 | Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów następująca po imporcie tych towarów w ramach procedury celnej 63 |
| 10 | B_SPV | Transfer bonu jednego przeznaczenia dokonanego przez podatnika działającego we własnym imieniu (art. 8a ust. 1 ustawy) |
| 11 | B_SPV_DOSTAWA | Dostawy towarów oraz świadczenia usług, których dotyczy bon jednego przeznaczenia na rzecz podatnika, który wyemitował bon (art. 8a ust. 4) |
| 12 | B_MPV_PROWIZJA | Świadczenie usług pośrednictwa oraz innych usług dotyczących transferu bonu różnego przeznaczenia (art. 8b ust. 2) |
| 13 | MPP | Transakcja objęta obowiązkiem stosowania mechanizmu podzielonej płatności |
Nie ma co ukrywać, że dzięki wprowadzeniu wskazanych wyżej oznaczeń fiskus będzie mógł znacznie łatwiej kontrolować i mierzyć skalę problematycznych podatkowo operacji jak transakcje między podmiotami powiązanymi czy transakcje objęte obowiązkowym split payment (mechanizm podzielonej płatności).
Podobnie jak w przypadku oznaczeń grup towarów przy danym dokumencie w ewidencji wpisywana jest wartość „1”, jeśli dokument dotyczy określonego rodzaju transakcji. W innym przypadku pole takie pozostaje puste.
Np. jeśli faktura dokumentuje sprzedaż usług niematerialnych na rzecz podmiotu powiązanego to w ewidencji faktura ta będzie oznaczona wartością „1” w polach „GTU_12” oraz „TP”.
Oznaczenia dowodów sprzedaży
Ostatnim dodatkowym oznaczeniem w nowym pliku JPK będą oznaczenia trzech rodzajów dokumentów sprzedażowych:
| Lp. | Oznaczenie | Rodzaj dowodu sprzedaży |
| 1 | RO | Zbiorczy raport z kasy fiskalnej |
| 2 | WEW | Dokument wewnętrzny |
| 3 | FP | Faktura wystawiana do paragonu |
Faktury wystawione do paragonów powinny być ujęte w ewidencji za okres, w którym zostały wystawione. Nie zwiększają one jednak wartości sprzedaży oraz podatku należnego w okresie, w którym zostały wystawione.
Jak więc widać pomimo pewnych ułatwień, nie brak też licznych nowych obowiązków ewidencyjnych dla przedsiębiorców. Oczywiście pliki JPK w nowym formacie powinny być oferowane przez dostawców oprogramowania do prowadzenia księgowości, tym niemniej kluczowe będzie właściwe określenie grup towarów i procedur, których program za nas nie wykona. W EDF TAX zatrudniamy specjalistów, którzy przygotują pliki JPK w nowym formacie, nie narażając przedsiębiorców na przykre konsekwencje, takie jak kara pieniężna w wysokości 500 zł za niedokonanie korekty pliku JPK w określonym terminie.